Μοναχισμός. Ἡ ὁδός τῆς οὐσιαστικῆς ἐμπειρίας
Ἡ ἐπιστροφή μου στήν Ὀρθοδοξία καί ἡ εἴσοδός μου στόν μοναχισμό
Γέροντος Ραφαήλ Νόϊκα
Τί ἠμπορεῖτε νά μᾶς εἰπῆτε γιά τήν σπουδαιότητα τοῦ τυπικοῦ στήν μοναχική ζωή;
Δέν ἔζησα πολύ καιρό σέ ἄλλα μοναστήρια, καί συνεπῶς, δέν γνωρίζω τί βαρύτητα δίνουν ἐκεῖ γιά τά μοναχικά τους τυπικά. Ὁ π. Σωφρόνιος, γιά παράδειγμα, δέν μᾶς ἔδωσε ποτέ κάποιον κανόνα προσευχῆς. Δέν μᾶς ἔδωσε κάποιο τυπικό γιά τό μοναστήρι μας.
Πολλές φορές μᾶς ἔλεγε ὅτι τό τυπικό σέ βοηθεῖ σάν ἀρχάριο, ἀλλά ὅταν κάποια στιγμή, μάθης τήν πειθαρχία σάν τάξι τῆς Μονῆς καί τήν οἰκειοποιηθῆς, ζῆς πλέον κατ᾿ αὐτόν τόν τρόπο. Αὐτός ζητοῦσε ἀπό τούς μοναχούς του νά ζοῦν μέ ἐλευθερία καί ὄχι μέ ἐξαναγκασμό, ὅπως λέγει καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Μή ἅψῃ μηδέ γεύσῃ, μηδέ θίγῃ»(Κολασ.2,21). Καί σ᾿ ἄλλο μέρος γράφει: «Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγώ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος» (Α΄Κορ.6,12).
Εἴτε ἐμεῖς στήν Λειτουργία, τίποτε νά μή μᾶς ἐξουσιάζει, ἐπειδή ὁ Θεός δέν ἐξουσιάζεται ἀπό τίποτε καί ἐγώ εἶμαι μόνο ἡ μορφή τοῦ Θεοῦ· οὔτε ἐγώ δέν πρέπει νά ἐξουσιάζομαι, ἀλλά νά ἐξουσιάζω, μέχρι καί τήν φύσι μου.
Στήν προσευχή ζητᾶμε-καί ἡ προσευχή μας εἶναι ὅλη ἡ φιλοσοφία τῆς ζωῆς μας-«τά καλά καί συμφέροντα ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν».
Λοιπόν, οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ ἀντιπροσωπεύουν τήν ἀποκάλυψι αὐτῶν τῶν καλῶν καί ὠφελίμων πραγμάτων. Καί συνεπῶς, ὁ ἄνθρωπος ὄχι μόνο, ζῆ, λέγει, σιωπᾶ· ὅλα εἶναι ἐπιτρεπόμενα, ἀλλά δέν εἶναι ὅλα ὠφέλιμα καί προσπαθοῦμε νά φθάσουμε σέ μιά σωστή ζωή, σ᾿ ὅλες τίς περιστάσεις, μέ ὅλη μας τήν καρδιά καί τήν ψυχή, ν᾿ ἀγαποῦμε ὅ,τι ἀγαπᾶ ὁ Θεός καί νά μισοῦμε ὅ,τι μισεῖ ὁ Θεός.
Καί αὐτό εἶναι ἀληθινή ἐλευθερία. Οὐσιαστικά, ὁ Γέροντάς μου π. Σωφρόνιος μᾶς ἐποίμαινε πάντοτε σ᾿ αὐτή τήν ἐλευθερία, μέ τίς πολλές δυσκολίες καί τίς πολλές κρίσεις στήν ζωή μας. Ἀλλά πιστεύω ὅτι πρέπει νά ὑπερβοῦμε καί τίς στιγμές ἐφαρμογῆς κάποιου νόμου, καί τῶν μοναχικῶν κανόνων, ἀλλά, ἐάν τά ἐφαρμόσουμε, πάλι θά τό κάνουμε μέ διάκρισι καί γνωρίζοντας τούς περιορισμούς τοῦ νόμου, ὅταν θά ἐκπληρωθῆ ὁ καιρός στήν ζωή μας, τό ἀφήνουμε πιό πέρα.
Ὅσοι ἀπό ἐσᾶς ἔχετε μία προσέγγισι στόν μοναχισμό, κατ᾿ ἀρχήν πρέπει νά καταλάβετε τόν μοναχισμό, ὄχι τόσο ἀπό τά βιβλία καί τά τυπικά πού γράφθηκαν στά βιβλία ἤ μόνο ἀπό ὅσα μαθαίνετε ἀπό τήν ζωή τῶν Ἁγίων Πατέρων, εἴτε τῶν πατέρων πού ἔχετε στά μοναστήρια σας.
Ζητεῖτε νά μάθετε τόν μοναχισμό σάν κάτι τό διαφορετικό ἀπ᾿ ὅλα τά ἄλλα, ἐν πνεύματι, τό πνεῦμα καί τήν ἀλήθειά του, τήν οὐσία τῆς ὑπάρξεώς του. Ὅσοι θέλετε νά πλησιάσετε καί νά σηκώσετε ἐπάνω σας τό φορτίο τῆς μοναχικῆς ζωῆς, ζητᾶτε πάντοτε ἀπό τόν Θεό νά σᾶς ἀνοίξη αὐτό τόν δρόμο μέ ὅλες τίς προεκτάσεις του.
Καί ἐάν διά τοῦ Θεοῦ πάρετε τήν κλῆσι καί τήν διαβεβαίωσι αὐτῆς τῆς κλήσεως καί εἶσθε πεπεισμένοι ἀπό τόν Θεό ὅτι εὑρήκατε τόν τόπο, ὅπου ἠμπορεῖτε νά σωθῆτε, θά ἠμπορέση καί ὁ Θεός, μέ τήν ἰδική σας προαίρεσι καί βοήθεια νά ἐργασθῆ τήν ψυχική σας ἀναγέννησι ἀπό τήν ἁμαρτία, εἴτε μέσῳ τοῦ μοναχισμοῦ, εἴτε σέ ἄλλο τόπο, εἴτε σάν ἐρημίτης στό βουνό, εἴτε σάν ἐρημίτης μέσα στόν κόσμο, ὁπουδήποτε.
Σᾶς διαβεβαιώνω μία ἐμπειρία τήν ὁποία εἶχα. Μέσα στήν δεκαετία τοῦ ᾿70 τό Ἅγιον Ὄρος εἶχε φθάσει σέ μιά πτῶσι πολύ μεγάλη ἀπό πλευρᾶς ἀριθμοῦ μοναχῶν. Ἐκεῖ στό μοναστήρι τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος, ὅταν ζοῦσε ὁ ἅγιος Σιλουανός ἀριθμοῦσαν τότε 2500 μοναχοί, εἶχαν ἀπομείνει μερικές ἑκατοντάδες γέροι μοναχοί.
Ἡ πνευματικότης σ᾿ αὐτό τόν τόπο μοῦ φαινόταν ὅτι εἶχε χαθῆ. Ἀλλά, τά μοναστήρια τό ἕνα μετά τό ἄλλο ἀνακαινίσθηκαν, ἀναγεννήθηκαν, ἀναστήθηκαν. Πῶς; Δεκάδες νέοι μέ τόν Γέροντά τους ἐπί κεφαλῆς ἐγκαταστάθηκαν σέ ἀρκετά μοναστήρια, ὅπου ζοῦσαν ἀκόμη μερικοί γέροι μοναχοί. Καί ἕνα ἔργο τό ὁποῖο θεωροῦσα ἀπραγματοποίητο, τό εἶδα πολλές φορές σέ πολλά μοναστήρια, τά ὁποῖα ἐπανδρώθηκαν μέ νέους μοναχούς.
Οἱ παλαιοί γέροντες, ταλαιπωρημένοι καί ἀνήμποροι ἀπό τά βάσανα τῆς ζωῆς τους, δέν ἠμποροῦσαν εὔκολα νά καταλάβουν τό πνεῦμα τῶν νέων πού ἤρχοντο ἀπό ἕνα σύγχρονο κόσμο. Καί ὅμως πραγμα¬τοποιήθηκε μεταξύ τους μία ἀπίστευτη ἁρμονία.
Καί τό Ἅγιον Ὄρος ἔχει τώρα δύο χιλιάδες μοναχούς καί ὁ ἀριθμός τους αὐξάνεται· τά μοναστήρια ἐπεσκευάσθηκαν, οἱ Ἀδελφότητες εὑρῆκαν τήν ἁρμονία στό πνεῦμα τῆς πραότητος τῆς Ὀρθοδοξίας μας, καί στό πνεῦμα τῆς συγχωρήσεως, πού ὑπάρχει στήν Ἐκκλησία μας, πού εἶναι τό πνεῦμα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μας, πού τό γνώρισα κι ἐγώ ἀπό τό ᾿78, ὅταν ἐπε¬σκέφθηκα τό Ἅγιον Ὄρος.
Θά ἐρωτήσωμεν, σάν τόν Ψαλμωδό: «Τί ἀνταποδώσωμεν τῷ Κυρίῳ περί πάντων, ὧν ἀνταπέδωκέ μοι;» (Ψαλμ.115,3). Καί ἀπαντῶ πάλι μέ τά λόγια του: «Ποτήριον σωτηρίου λήψομαι καί τό ὄνομα Κυρίου ἐπικαλέσομαι».
Ὁ μισθός μας εἶναι νά παίρνουμε δωρεές ἀπό τόν Κύριο καί νά τόν προσκαλοῦμε στήν καρδιά μας. Καί μέσα στό πνεῦμα τῆς προσευχῆς, τῆς Ὀρθοδοξίας, στό πνεῦμα τῆς κοινωνίας ἀπό τό Ποτήριον τῆς Θείας Μεταλήψεως νά περνᾶ τό θαῦμα, τό ὁποῖον πολλές φορές τό θεωροῦμε ἀδύνατον, δηλαδή τήν ψυχική ἀναγέννησι τοῦ ἀνθρώπου.
Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, ἀπό τήν ἱεραποστολή τοῦ Κογκό, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.
Διαβάστε τά ὑπόλοιπα πατώντας π. Νόϊκα -Ἡ ἐπιστροφή μου στήν Ὀρθοδοξία
http://anavaseis.blogspot.gr/2012/08/blog-post_6239.html
Ἡ ἐπιστροφή μου στήν Ὀρθοδοξία καί ἡ εἴσοδός μου στόν μοναχισμό
Γέροντος Ραφαήλ Νόϊκα
Δέν ἔζησα πολύ καιρό σέ ἄλλα μοναστήρια, καί συνεπῶς, δέν γνωρίζω τί βαρύτητα δίνουν ἐκεῖ γιά τά μοναχικά τους τυπικά. Ὁ π. Σωφρόνιος, γιά παράδειγμα, δέν μᾶς ἔδωσε ποτέ κάποιον κανόνα προσευχῆς. Δέν μᾶς ἔδωσε κάποιο τυπικό γιά τό μοναστήρι μας.
Πολλές φορές μᾶς ἔλεγε ὅτι τό τυπικό σέ βοηθεῖ σάν ἀρχάριο, ἀλλά ὅταν κάποια στιγμή, μάθης τήν πειθαρχία σάν τάξι τῆς Μονῆς καί τήν οἰκειοποιηθῆς, ζῆς πλέον κατ᾿ αὐτόν τόν τρόπο. Αὐτός ζητοῦσε ἀπό τούς μοναχούς του νά ζοῦν μέ ἐλευθερία καί ὄχι μέ ἐξαναγκασμό, ὅπως λέγει καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Μή ἅψῃ μηδέ γεύσῃ, μηδέ θίγῃ»(Κολασ.2,21). Καί σ᾿ ἄλλο μέρος γράφει: «Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγώ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος» (Α΄Κορ.6,12).
Εἴτε ἐμεῖς στήν Λειτουργία, τίποτε νά μή μᾶς ἐξουσιάζει, ἐπειδή ὁ Θεός δέν ἐξουσιάζεται ἀπό τίποτε καί ἐγώ εἶμαι μόνο ἡ μορφή τοῦ Θεοῦ· οὔτε ἐγώ δέν πρέπει νά ἐξουσιάζομαι, ἀλλά νά ἐξουσιάζω, μέχρι καί τήν φύσι μου.
Στήν προσευχή ζητᾶμε-καί ἡ προσευχή μας εἶναι ὅλη ἡ φιλοσοφία τῆς ζωῆς μας-«τά καλά καί συμφέροντα ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν».
Λοιπόν, οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ ἀντιπροσωπεύουν τήν ἀποκάλυψι αὐτῶν τῶν καλῶν καί ὠφελίμων πραγμάτων. Καί συνεπῶς, ὁ ἄνθρωπος ὄχι μόνο, ζῆ, λέγει, σιωπᾶ· ὅλα εἶναι ἐπιτρεπόμενα, ἀλλά δέν εἶναι ὅλα ὠφέλιμα καί προσπαθοῦμε νά φθάσουμε σέ μιά σωστή ζωή, σ᾿ ὅλες τίς περιστάσεις, μέ ὅλη μας τήν καρδιά καί τήν ψυχή, ν᾿ ἀγαποῦμε ὅ,τι ἀγαπᾶ ὁ Θεός καί νά μισοῦμε ὅ,τι μισεῖ ὁ Θεός.
Καί αὐτό εἶναι ἀληθινή ἐλευθερία. Οὐσιαστικά, ὁ Γέροντάς μου π. Σωφρόνιος μᾶς ἐποίμαινε πάντοτε σ᾿ αὐτή τήν ἐλευθερία, μέ τίς πολλές δυσκολίες καί τίς πολλές κρίσεις στήν ζωή μας. Ἀλλά πιστεύω ὅτι πρέπει νά ὑπερβοῦμε καί τίς στιγμές ἐφαρμογῆς κάποιου νόμου, καί τῶν μοναχικῶν κανόνων, ἀλλά, ἐάν τά ἐφαρμόσουμε, πάλι θά τό κάνουμε μέ διάκρισι καί γνωρίζοντας τούς περιορισμούς τοῦ νόμου, ὅταν θά ἐκπληρωθῆ ὁ καιρός στήν ζωή μας, τό ἀφήνουμε πιό πέρα.
Ὅσοι ἀπό ἐσᾶς ἔχετε μία προσέγγισι στόν μοναχισμό, κατ᾿ ἀρχήν πρέπει νά καταλάβετε τόν μοναχισμό, ὄχι τόσο ἀπό τά βιβλία καί τά τυπικά πού γράφθηκαν στά βιβλία ἤ μόνο ἀπό ὅσα μαθαίνετε ἀπό τήν ζωή τῶν Ἁγίων Πατέρων, εἴτε τῶν πατέρων πού ἔχετε στά μοναστήρια σας.
Ζητεῖτε νά μάθετε τόν μοναχισμό σάν κάτι τό διαφορετικό ἀπ᾿ ὅλα τά ἄλλα, ἐν πνεύματι, τό πνεῦμα καί τήν ἀλήθειά του, τήν οὐσία τῆς ὑπάρξεώς του. Ὅσοι θέλετε νά πλησιάσετε καί νά σηκώσετε ἐπάνω σας τό φορτίο τῆς μοναχικῆς ζωῆς, ζητᾶτε πάντοτε ἀπό τόν Θεό νά σᾶς ἀνοίξη αὐτό τόν δρόμο μέ ὅλες τίς προεκτάσεις του.
Καί ἐάν διά τοῦ Θεοῦ πάρετε τήν κλῆσι καί τήν διαβεβαίωσι αὐτῆς τῆς κλήσεως καί εἶσθε πεπεισμένοι ἀπό τόν Θεό ὅτι εὑρήκατε τόν τόπο, ὅπου ἠμπορεῖτε νά σωθῆτε, θά ἠμπορέση καί ὁ Θεός, μέ τήν ἰδική σας προαίρεσι καί βοήθεια νά ἐργασθῆ τήν ψυχική σας ἀναγέννησι ἀπό τήν ἁμαρτία, εἴτε μέσῳ τοῦ μοναχισμοῦ, εἴτε σέ ἄλλο τόπο, εἴτε σάν ἐρημίτης στό βουνό, εἴτε σάν ἐρημίτης μέσα στόν κόσμο, ὁπουδήποτε.
Σᾶς διαβεβαιώνω μία ἐμπειρία τήν ὁποία εἶχα. Μέσα στήν δεκαετία τοῦ ᾿70 τό Ἅγιον Ὄρος εἶχε φθάσει σέ μιά πτῶσι πολύ μεγάλη ἀπό πλευρᾶς ἀριθμοῦ μοναχῶν. Ἐκεῖ στό μοναστήρι τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος, ὅταν ζοῦσε ὁ ἅγιος Σιλουανός ἀριθμοῦσαν τότε 2500 μοναχοί, εἶχαν ἀπομείνει μερικές ἑκατοντάδες γέροι μοναχοί.
Ἡ πνευματικότης σ᾿ αὐτό τόν τόπο μοῦ φαινόταν ὅτι εἶχε χαθῆ. Ἀλλά, τά μοναστήρια τό ἕνα μετά τό ἄλλο ἀνακαινίσθηκαν, ἀναγεννήθηκαν, ἀναστήθηκαν. Πῶς; Δεκάδες νέοι μέ τόν Γέροντά τους ἐπί κεφαλῆς ἐγκαταστάθηκαν σέ ἀρκετά μοναστήρια, ὅπου ζοῦσαν ἀκόμη μερικοί γέροι μοναχοί. Καί ἕνα ἔργο τό ὁποῖο θεωροῦσα ἀπραγματοποίητο, τό εἶδα πολλές φορές σέ πολλά μοναστήρια, τά ὁποῖα ἐπανδρώθηκαν μέ νέους μοναχούς.
Οἱ παλαιοί γέροντες, ταλαιπωρημένοι καί ἀνήμποροι ἀπό τά βάσανα τῆς ζωῆς τους, δέν ἠμποροῦσαν εὔκολα νά καταλάβουν τό πνεῦμα τῶν νέων πού ἤρχοντο ἀπό ἕνα σύγχρονο κόσμο. Καί ὅμως πραγμα¬τοποιήθηκε μεταξύ τους μία ἀπίστευτη ἁρμονία.
Καί τό Ἅγιον Ὄρος ἔχει τώρα δύο χιλιάδες μοναχούς καί ὁ ἀριθμός τους αὐξάνεται· τά μοναστήρια ἐπεσκευάσθηκαν, οἱ Ἀδελφότητες εὑρῆκαν τήν ἁρμονία στό πνεῦμα τῆς πραότητος τῆς Ὀρθοδοξίας μας, καί στό πνεῦμα τῆς συγχωρήσεως, πού ὑπάρχει στήν Ἐκκλησία μας, πού εἶναι τό πνεῦμα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μας, πού τό γνώρισα κι ἐγώ ἀπό τό ᾿78, ὅταν ἐπε¬σκέφθηκα τό Ἅγιον Ὄρος.
Θά ἐρωτήσωμεν, σάν τόν Ψαλμωδό: «Τί ἀνταποδώσωμεν τῷ Κυρίῳ περί πάντων, ὧν ἀνταπέδωκέ μοι;» (Ψαλμ.115,3). Καί ἀπαντῶ πάλι μέ τά λόγια του: «Ποτήριον σωτηρίου λήψομαι καί τό ὄνομα Κυρίου ἐπικαλέσομαι».
Ὁ μισθός μας εἶναι νά παίρνουμε δωρεές ἀπό τόν Κύριο καί νά τόν προσκαλοῦμε στήν καρδιά μας. Καί μέσα στό πνεῦμα τῆς προσευχῆς, τῆς Ὀρθοδοξίας, στό πνεῦμα τῆς κοινωνίας ἀπό τό Ποτήριον τῆς Θείας Μεταλήψεως νά περνᾶ τό θαῦμα, τό ὁποῖον πολλές φορές τό θεωροῦμε ἀδύνατον, δηλαδή τήν ψυχική ἀναγέννησι τοῦ ἀνθρώπου.
***
Γέροντος Ραφαήλ Νόϊκα
Ἡ ἐπιστροφή μου στήν Ὀρθοδοξία
καί ἡ εἴσοδός μου στόν μοναχισμό
Μετάφρασις - ἐπιμέλεια
ὑπό ἀδελφῶν
Ἱερᾶς Μονῆς
Ὅσιου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους
2005
Πηγή διαδικτύου - Ἐπιμέλεια κειμένου Αναβάσεις
__________________________________
Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, ἀπό τήν ἱεραποστολή τοῦ Κογκό, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.
Διαβάστε τά ὑπόλοιπα πατώντας π. Νόϊκα -Ἡ ἐπιστροφή μου στήν Ὀρθοδοξία
http://anavaseis.blogspot.gr/2012/08/blog-post_6239.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου