ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ&ΠΑΡΑΔΟΣΗ:Ο ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΚΑΙ Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ.

ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ -; ΔΡΥΜΑΤΑ

Απόσπασμα απο το βιβλίο "Ο Εγρήγορος της Χίου"

του Δ.Γρ.Σπανού info@egrigoros.gr  

Πηγή:http://www.egrigoros.gr

     Αν τώρα η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου περνά απαρατήρητη από τους νέους, δεν συμβαίνει το ίδιο για τους μεσήλικες, τους γέρους και τις γυναίκες. Η νηστεία αυτή τηρείται μόνον από τους γέρους και τις γυναίκες. Πριν τον πόλεμο και κατά τη διάρκεια του ετηρείτο σε όλα τα βορειόχωρα από μικρούς και μεγάλους. Είχε καθιερωθεί σαν περίοδος αυστηρής νηστείας κατά την οποίαν οι Άγιοι Πατέρες θέσπισαν κατάλυση ελαίου μόνο το Σαββατοκύριακο και ψάρια μόνο κατά τη γιορτή της Μεταμορφώσεως  (6 Αυγούστου).

      Πως θέλετε να νοιώσετε ότι είναι Δεκαπενταύγουστος χωρίς να κάμετε νηστεία; Άλλωστε μεγάλη Δεσποτική ή Θεομητορική γιορτή χωρίς να προηγείται νηστεία δεν νοείται. Πως θα γιορτάσουμε την Κοίμηση της Παναγίας όταν καταλύουμε τα πάντα; Προ του πολέμου η νηστεία ήταν καθολική και τότε την έλεγαν «ελαφρά νηστεία»διότι υπήρχαν άφθονα φρούτα, σταφύλια, πεπόνια, καρπούζια, απίδια κ.λ.π. πολλά κηπευτικά είδη και ιδίως η ντομάτα με την οποίαν έφτιαχναν « τη νερόβραστη σούπα » που ήταν υπέροχη. Οι πιο γέροι μας έλεγαν ότι δεν είναι νηστεία αυτή με τόσα πράγματα. Οι λιτοδίαιτοι παληοί χωριανοί έμεναν ευχαριστημένοι με τα τόσα φρούτα που είχαν στη διάθεση τους και τη φρέσκια ντομάτα (τότε ήταν άγνωστα τα θερμοκήπια).

     Μας έλεγαν ακόμη - ίσως για να τηρούμε αυστηρή νηστεία - ότι επί τουρκοκρατίας πολλοί Τούρκοι ενήστευαν, ευλαβούμενοι την Παναγίαν, καίτοι Μουσουλμάνοι.

     Πολλές λαϊκές δοξασίες και πολλές επίσης παροιμίες υπάρχουν για τον Αύγουστο, που αληθινά είναι περίεργες.  Υπάρχει πρώτα απ΄ όλα η δοξασία ότι τις πρώτες έξη μέρες του Αυγούστου που λέγονται «δρύματα» ή μηνολόγια, θα προβλέπουν τον καιρό για όλους τους μήνες του χρόνου. Παραδέχονται δηλ. ότι από την 1^ην Αυγούστου μέχρι το μεσημέρι πως θα πάει ο Αύγουστος και από το μεσημέρι και πέρα ο Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Νοέμβριος κ.ο.κ. Πέρα όμως από τις μετεωρολογικές προβλέψεις αν θα είναι βροχεροί ή ξηροί, αν θα έχει κρύο ή χιόνι, που σπάνια έπεφταν έξω, εκανόνιζαν τις εργασίες τους, ώστε να μην βραχούν τα σύκα που είχαν απλωμένα ή τα σταφύλια που είχαν τρυγήσει και προοριζόταν για κρασί. Τότε η παραγωγή σταφυλιών και συνεπώς κρασιού ήταν πολύ μεγάλη, όπως επίσης και των σύκων.

     Κατά τα «δρύματα» δεν έμπαιναν στους κήπους και δεν έκοβαν κηπουρικά, διότι θα εξηραίνετο ο κήπος. Επίσης εσκούπιζαν τα δώματα γιατί τα κεραμοσκεπή σπίτια  ήσαν λίγα, και τα προετοίμαζαν να βάλουν το νέο χώμα. Οι εργασίες έπρεπε να περιορίζονται μέσα στο χωριό ή σε χωράφια που να μην είναι δενδροφυτευμένα από αμυγδαλιές, ελιές, συκιές κ.λ.π. Μπορούμε αδίστακτα να πούμε ότι αφ΄ ότου  έπαυσαν να ενδιαφέρονται για τις συκιές -λόγω της ευτελούς αξίας των σύκων και της απαγορεύσεως του ξερακίσματος -και της εμφανίσεως της φυλλοξήρας ο «χρυσός αιώνας» των βορειοχώρων από οικονομικής πλευράς έπαυσε να υπάρχει και οι χωριανοί απογοητευθέντες έρριψαν το βάρος του ενδιαφέροντός των στ΄αμύγδαλα, που και αυτά περιορίσθησαν και λιγοστεύουν χωρίς να φυτεύουν νέες με αποτέλεσμα να δοκιμάσουν καινούρια απογοήτευση και τώρα  η μοναδική τους ελπίδα είναι ο ελαιόκαρπος. Αντιμετωπίζουν με δυσκολία την έλλειψη των εργατικών χεριών γιατί εργάτες δεν βρίσκουν, μόνοι τους δεν προφθάνουν και η συλλογή του ελαιοκάρπου έχει γίνει μεγάλο πρόβλημα. Εν τω μεταξύ ασθένειες προσβάλλουν τα καλύτερα δένδρα και προ πάντων το σκουλήκι, που αφανίζει τα ελαιόδενδρα, χωρίς τα προτεινόμενα μέτρα να είναι αποτελεσματικά. Πικρή είναι η αλήθεια, αλλά πρέπει να λέγεται. Το ενδιαφέρον της Γεωργικής Υπηρεσίας είναι όχι απλώς ελάχιστον αλλά ανύπαρκτον. Οι γεωπόνοι πολύ σπάνια εμφανίζονται για να διαφωτίσουν τους γεωργούς. Και έπειτα παραπονούμεθα γιατί αραιώνει ο πληθυσμός των χωριών και ερημούται η ύπαιθρος.

     Το μοναδικό προϊόν που απέμεινε είναι το λάδι. Αυτό συγκρατεί τον κόσμο της υπαίθρου τον λίγο που απόμεινε και αυτό προσελκύει και κείνους που μένουν στα αστικά κέντρα να έρχονται κατά την περίοδο της συλλογής του ελαιοκάρπου στο χωριό. Αν και αυτό παύσει να υπάρχει τότε δεν θα απομείνει κανένας πια.

     Ο Αύγουστος κατά γενική παραδοχή θεωρείται ο πιο ευτυχισμένος μήνας του χρόνου, ο μήνας που τρέφει όλους τους άλλους. Πολύ σωστά γι΄ αυτό το λόγο και η παροιμία λεει:

-      «Αύγουστε καλέ μου μήνα

νάσουν δυο φορές το χρόνο».

Η παροιμία αυτή είναι η ευχή των ξωμάχων της  ελληνικής γης που μέσα σ΄ αυτόν το μήνα μαζεύουν τον κόπο τους από τη γη. Ο Αύγουστος για το χωριό μας είναι κατ΄ εξοχήν ο μήνας των αμπελιών και του συκομαζώματος. Αρχίζει στο τέλος ο τρύγος και το συκομάζεμα και συντροφιές - συντροφιές ξεχύνονται στ΄αμπέλια και συκοχώραφα  (χωράφια με πολλές συκιές). Χαρές και τραγούδια άλλοτε, τώρα έμεινε μόνο το τραγούδι:

-      «Ο Αύγουστος κι  ο τρύγος

δεν είναι κάθε μέρα».

Ο προνοητικός, ο έμπειρος χωριανός βιάζεται να προφθάσει να κάμει όλες του τις δουλειές. Να κουβαλήσει το χορτάρι (σανό) να αποθηκέψει τα σύκα, να πατήσει τα σταφύλια πριν ξεσπάσουν τα πρωτοβρόχια. Υπάρχει   άλλωστε και η σχετική εμπειρική μετεωρολογική προειδοποίηση που λεει:

  

-      «Απ΄ τον Αύγουστο χειμώνα

κι απ΄ τον Μάρτη καλοκαίρι».

   

     Υπάρχει βέβαια και η αντίθετη άποψη που δεν παραδέχεται ότι με τον Αύγουστο μπαίνει ο χειμώνας:

-      «Ούτε Αύγουστος χειμώνας

ούτε ο Μάρτης καλοκαίρι».

http://orthodox-world.pblogs.gr/2008/07/laografia-paradosh-o-aygoystos-kai-h-nhsteia-ths-panagias.html